De afgelopen jaren heeft een hele mooie ontwikkeling plaats gevonden. Er is veel geïnvesteerd in de organisatie van informele zorg, waarbij burgers steeds meer verantwoordelijkheid gaan dragen voor elkaar, hun buurt en hun omgeving. Kunnen we ze ook verantwoordelijkheid geven voor de financiën?
Eind 2013 zijn in Amsterdam een aantal proeftuinen voor wijkzorg gestart, waarvan 1 in Amsterdam Oost. Voor elke proeftuin is € 100.000 gereserveerd. In Oost zijn in totaal 44 bewonersinitiatieven ingediend variërend van muziek voor ouderen tot zwemmen met een beperking. Van alle initiatieven konden er 33 van start gaan.
Het bijzondere bij deze proeftuin in Oost was dat de verdeling van het geld gebeurde door een beoordelingscommissie van 4 bewoners. Deze beoordelingscommissie kon bedragen onder de 5000 euro toekennen aan initiatieven van bewoners, (vrijwilligers)organisaties en startende wijkondernemers. Het budget werd gezien als ‘kiemgeld’, bedoeld om het ontkiemen van initiatieven te stimuleren.
Deze manier van werken zorgt voor gelijkwaardigheid en helpt om mensen met ideeën over de drempel te helpen. De mogelijkheid om initiatieven gefinancierd te krijgen is een stimulans voor actieve bewoners en (zzp-)professionals om creatief na te denken over zorginitiatieven. En als het gaat om bewonersinitiatieven, wie kunnen dat dan beter beoordelen dan de bewoners zelf? Uiteraard worden ze wel ondersteund door medewerkers van zorgorganisaties waar nodig, maar gebleken is dat ze het overgrote deel zelf kunnen.
De proeftuin in Amsterdam Oost heeft laten zien dat het kan. Laten we nu een volgende stap maken om buurtbewoners vaker te betrekken bij bestedingen van overheidsgeld, bijvoorbeeld bij gebiedsbudgetten. Dan komen we echt tot co creatie. De ‘dragende samenleving’ is dan aan zet en neemt verantwoordelijkheden over van de politiek. De overheid geeft tot nu toe veel tegenstrijdige signalen. Ze hebben het over participeren en vertrouwen, maar is er wel sprake van vertrouwen als je kijkt naar alle controles en regels waar burgerinitiatieven aan moeten voldoen? Ik durf zover te gaan dat het vanzelfsprekend wordt dat de buurt over de besteding van middelen meebeslist. Natuurlijk moeten we wel een kader meegeven, het gaat tenslotte om gemeenschapsgeld. Zo moeten we de grens tussen het financieren van professionele inzet en vrijwillige inzet goed bewaken. En we moeten zorgvuldig bekijken wie we medezeggenschap over de middelen geven, daar is een juiste mix van mensen voor nodig. Met burgers, maar ook met ondernemers en bijvoorbeeld mensen uit zorgorganisaties.
Ik ben er voorstander van dat we de burger echt serieus nemen We hebben bewezen dat het kan, nu moeten we lef tonen en doorpakken.
Kijk hier voor een filmpje over de proeftuin Wijkzorg Amsterdam Oost: